YÜCEL ODABAŞI

TÜRKLİM Yönetim Kurulu Üyesi
Afet Yönetimi Çalışma Grubu Başkanı

Bir ülkenin önemli altyapılarından biri konumunda olan limanlar, yaşanılan büyük afetler sonucu, toplumsal ve ekonomik faaliyetlerin sürdürülemediği dönemlerde, önemli roller üstlenmektedir, limanlar her koşulda afetlere dirençli birer yapı ve organizasyon olarak hazırlıklı bulunmak zorundadır, bu yapı dünyanın en riskli deprem kuşaklarından birinin üzerinde kurulu olan ülkemizin, yakın gelecekte ve devamında yaşayacağı afetlerde kendini sınamak zorunda kalacaktır.

Ülkemizin sanayi bölgelerine paralel olarak kurulmuş olan liman tesislerimiz, büyük oranda 1.derece deprem bölgelerinde olduğundan, özellikle 2000’ler öncesinde inşa edilmiş olanların ve ardından tüm limanlarımızın teknik kontrollerinin yapılması gerekliliği, sonrasında güçlendirme/yenileme çalışmalarının başlatılması kaçınılmaz ve ertelenemez bir süreç olarak karşımıza çıkmaktadır, süreç içerisinde en büyük rol idareye düşmektedir, mevcut mevzuat bu çalışmaların önündeki en büyük engel olarak karşımıza çıkmakta olup, tüm taraflar amaca yönelik ve teknik imkanlar doğrultusunda en hızlı şekilde bu çalışmalarını tamamlamalıdır.

Afet dönemlerinde ayakta kalmak zorunluluğu bulunan limanlarımızın, güçlendirilme/yenilenme çalışmaları önemli mali yükler oluşturacak olup, bu çalışmaların finansmanı konusu da önemli bir sorun olarak karşımıza çıkacaktır, hali hazırda gerek bölgesel gerekse uluslararası alanlarda ciddi bir rekabet içerisinde olan sektörün, bu faaliyetleri yürütebilmesi için güçlü bir finans kaynağına da sahip olması kaçınılmazdır ve sektör; ülkemizde belirli teşviklere, kiralama sürelerinin uzatılmasına, uluslararası alanda ise ilgili kuruluşların yardım/hibe ve fon sağlanmasına, bunula beraber limanlarımızın doğru ve kapsayıcı sigortalanması için ilgili tarafların bir araya gelmesine, ihtiyaç duyacaktır.

Yaşadığımız son büyük afet sonrası, tüm iş süreçlerimizin önüne geçen tesisleri yapısal olarak depreme hazırlama telaşımızın yanı sıra, afet anında yönetsel becerilerini kaybetme riski, bugüne kadar bir çok farklı alanda acil eylem planları hazırlamış olan tesisleri, afet anı ve sonrasını yeniden planlamayı gündeme getirmiştir, bu hazırlıkların planlanması aşamasında, afet ile operasyon ve yönetim kabiliyetini kaybetmiş olan tesislerin, gerek yarım kalan faaliyetlerini tamamlayabilmeleri, gerekse afetten etkilenen toplumun ihtiyacı olan insani yardımın lojistiğini yönetebileceği bir yapı için, farklı bölgelerde oluşturulan acil müdahale ekiplerinin, afete maruz kalmış tesislere hızlı bir şekilde yönlendirilmelerini sağlayacak planlar, mevzuat altyapısı oluşturulmalı ve bu yapı ulusal afet yönetim sistemi içerisinde yer almalıdır.

Limanlar, afet süreçlerinde ayakta kalması gereken önemli ve kritik altyapılar olup, gerekli duyulan acil hizmetlerde ve temel malzemelerin ulaştırılmasında son derece önemli rol oynamaktadır, bu durum, yapısal ve yönetsel olarak tesislerimizi her an hazır bulundurmak zorunluluğumuz olduğunu unutturmamalıdır.